Roman Abraham

Odznaczenia

Krzyż Złoty Orderu Wojskowego Virtuti Militari
Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari
Krzyż Niepodległości z Mieczami
Krzyż Oficerski Orderu Polonia Restituta
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
Krzyż Walecznych (kilkukrotnie)
Złoty Krzyż Zasługi (kilkukrotnie)
Kawaler Order Leopolda (Belgia)
Krzyż Kawalerski z Wawrzynami Orderu Legii Honorowej (Francja)
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Gwiazdy Rumuńskiej (Rumunia)
Oficer Orderu Palm Akademickich (Francja)
Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
Odznaka za Rany i Kontuzje
Krzyż Obrony Lwowa
Śląski Krzyż Powstańczy
Medal za Wojnę
Odznaka honorowa byłych uczestników walk w 1920 roku z okazji święta Żołnierza Ochotnika

Cytaty:

„General brygady dr Roman Abraham był znanym w Polsce wyższym oficerem kawalerii, z temperamentem par excellence wartkim; był on wielkim znawcą teorii sztuki wojennej. Nieustraszony, bohaterski dowódca kawaleryjski, wymagający i surowy przełożony, ale wysoce sprawiedliwy, a zarazem człowiek o tkliwym sercu, pamiętający serdecznie i gorąco o swoich podkomendnych.”
Pułkownik dyplomowany Leon Mitkiewicz

„Zaczęły padać pociski artyleryjskie. W odległości około 200 m od nas gen. Abraham jechał na siwym koniu stępa wzdłuż Bzury. Wskazując ręką kierował poszczególnych żołnierzy piechoty i naszych kolarzy na lepiej osłonięte stanowiska. Zaniepokoiliśmy się o naszego dowódcę i pułkownik kazał kapralowi Bałażykowi zagrać sygnał: Z koni. Gdy to nie poskutkowało, a generał podjechał bliżej, zawołaliśmy, aby nie narażał się dłużej. Chwilę jeszcze jechał dalej, wreszcie bez pośpiechu przełożył nogę przez szyję konia i zeskoczył na ziemię. Poklepał swojego siwka i koń galopem popędził do lasku. General pieszo podszedł do mostu, rozmawiając po drodze z obsługą naszych karabinów maszynowych. Przez całą drogę towarzyszył mu ogień niemiecki, a gdy generał zbliżył się do nas, ogień skoncentrował się ponownie ze wzmożoną siłą.”
Rotmistrz Zbigniew Szacherski

Roman Abraham

ur. 28.02.1891 r. we Lwowie – zm. 26.08.1976 r. w Warszawie

Ukończył z odznaczeniem gimnazjum księży Jezuitów w Bąkowicach Chyrowie (1909), Wydział Prawa i Filozofii na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie (1909-14, doktorat 1915), Akademię Handlową we Lwowie (1914), Szkołę Sztabu Generalnego (1921-22).

Od 1910 r. był członkiem Związku Młodzieży Polskiej „Zet” i Drużyn Bartoszowych. W czasie I wojny światowej służył w kawalerii armii austro-węgierskiej Pułku Ułanów Obrony Krajowej Nr 1, przemianowanym na Pułk Strzelców Konnych Nr 1 w 1917 r.

Walczył w stopniu porucznika na frontach: rosyjskim, rumuńskim, serbskim, francuskim i włoskim. W 1918 r. wrócił do Lwowa, wstąpił do organizacji Polskie Kadry Wojskowe i po wybuchu walk polsko-ukraińskich przyłączył się do obrony miasta. Stworzył własny oddział na odcinku Góry Stracenia, zwany później „Straceńcami”, nie tylko od nazwy góry, lecz także od odwagi i dzielności żołnierzy. „Straceńcy” walczyli z powodzeniem na różnych odcinkach Obrony Lwowa.

W 1919 r. dowodził batalionem, pułkiem i grupą operacyjną w dywizji pułkownika Władysława Sikorskiego oraz był oficerem oddziału operacyjnego i obserwatorem w 59. Eskadrze Lotniczej. W 1920 r. zorganizował oddział walczący na całym południowo-wschodnim froncie, w tym przeciwko armii konnej Budionnego, odnosząc wiele zwycięstw. Ranny pod Chodaczkowem, dowodził oddziałem z noszy, a jego żołnierze pod dowództwem kapitana Bolesława Zajączkowskiego zatrzymali przeważającą siłę bolszewickiej konnicy pod Zadwórzem 17.08.1920 r. Poległo tam 518 żołnierzy oraz ich dowódca. Bitwa ta jest znana jako Polskie Termopile.

W 1921 r. Ministerstwo Spraw Wojskowych skierowało go na Górny Śląsk jako oficera do szczególnych poleceń, gdzie w związku z wybuchem III Powstania Śląskiego organizował pomoc walczącym Ślązakom i działał przy Wojciechu Korfantym pod pseudonimem Roman Wydera.

W XX-leciu międzywojennym ukończył Wyższą Szkołę Wojenną i został w niej asystentem i wykładowcą taktyki. Był także dowódcą pułku Ułanów Wielkopolskich im. hetmana Karola Chodkiewicza w Baranowiczach, Brygady Kawalerii „Toruń”, Brygady Kawalerii „Bydgoszcz” i Wielkopolskiej Brygady Kawalerii, z którą poszedł na wojnę 1939 r. w randze generała brygady.

W kampanii wrześniowej Wielkopolska Brygady Kawalerii dokonała śmiałego wypadu w głąb Rzeszy pod Königsdorf i Geyerdorf. Następnie dowodzone przez niego oddziały wzięły udział w Bitwie nad Bzurą i w obronie Warszawy. Generał Roman Abraham był jedynym dowódcą kawalerii w czasie wojny obronnej 1939 r., który nie odniósł ani jednej porażki. Ciężko ranny w Warszawie, został w październiku 1939 r. aresztowany przez Niemców i był więziony w Warszawie i Poznaniu.

Wojnę spędził w kilku oflagach, skąd wyzwoliły go wojska amerykańskie.Po wojnie wrócił do kraju, ale władze komunistyczne nie wyraziły zgody na jego powrót do wojska. Pracował m. in. W PCK i spółdzielczości.

Zdjęcia zbiory NAC. Koncern Ilustrowany Kurier Codzienny – Archiwum Ilustracji.

1938. Zajęcie Zaolzia – wkroczenie wojsk polskich do Karwiny.
Uczestnicy uroczystości. Widoczni m.in.: generał Władysław Bortnowski (stoi na tle flagi) i generał Roman Abraham (stoi jako pierwszy żołnierz z lewej).
1938. Zajęcie Zaolzia – wkroczenie wojsk polskich do Karwiny.
Uczestnicy uroczystości. Widoczni m.in.: generał Władysław Bortnowski (na tle flagi) generał Roman Abraham (ostatni rząd, żołnierz pierwszy z lewej), generał Tadeusz Malinowski (ostatni rząd, drugi żołnierz z lewej), pułkownik Ignacy Izdebski (na prawo od generała Bortnowskiego).
1938. Obchody Święta Niepodległości w Cieszynie. Prezydent Ignacy Mościcki przejeżdża samochodem przed frontem oddziałów wojskowych. Generał Roman Abraham podąża za nim na koniu.
1938. Obchody rocznicy obrony Lwowa we Lwowie. Generał Roman Abraham (drugi od prawej) przed komendą garnizonu.
1930. Uroczystości w Gdyni z okazji rocznicy Bitwy Warszawskiej 1920 roku. Przedstawiciele władz podczas mszy polowej. Od lewej widoczni m.in.: generał Stanisław Burhardt-Bukacki (trzeci od lewej), komandor Józef Unrug (czwarty od lewej), pułkownik Roman Abraham (piaty od lewej).
1932. Obchody Święta Morza w Gdyni. Trybuna podczas zawodów kawalerii w Redłowie. Widoczni m.in.: dowódca Pomorskiej Brygady Kawalerii (Bydgoszcz) pułkownik Roman Abraham (pierwszy z lewej), prezydent RP Ignacy Mościcki (drugi z lewej), kontradmirał Jerzy Świrski (trzeci z lewej), szef Kancelarii Cywilnej Prezydenta RP Bronisław Hełczyński (na prawo za kontradmirałem Świrskim), komandor Józef Unrug (czwarty z lewej).