Józef Michał Hubert Unrug

Józef Michał Hubert Unrug

ur. 07.10.1884 r. w Brandenburg an der Havel jako Joseph Michael Hubert von Unruh – zm. 28.02.1973 r. w Lailly-en-Val

Uczęszczał do gimnazjum w Dreźnie, później szkolił się w Marineakademie Kiel. Po zakończeniu studiów wstąpił do marynarki niemieckiej. Służył na krążownikach, pancernikach i okrętach podwodnych.

Do niepodległej Polski przybył w 1919 r. i od razu zgłosił się do Wojska Polskiego. W 1920 r. za własne pieniądze kupił pierwszy polski okręt – ORP „Pomorzanin”.

Przez następne pięć lat Unrug pełnił różne funkcje we Flocie Polskiej. W 1925 r. prezydent Stanisław Wojciechowski powierzył mu stanowisko dowódcy Floty w Gdyni, zaś 1932 r. prezydent Ignacy Mościcki mianował go kontradmirałem. W przededniu II wojny światowej został dowódcą Obrony Wybrzeża, podlegając bezpośrednio Naczelnemu Wodzowi.

Pomimo odcięcia wybrzeża od reszty kraju w czasie kampanii wrześniowej, był to jeden z regionów, który skapitulował najpóźniej. Józef Unrug wraz z pozostałymi marynarzami i żołnierzami dostał się do niewoli, z której wyszedł dopiero w 1945 r.

Ze względu na niemieckie korzenie Unrugowi proponowano stanowiska i nominacje w Kriegsmarine, jednakże admirał odmówił i pozostał w obozie ze swoimi żołnierzami. Z Niemcami porozumiewał się tylko i wyłącznie przez tłumacza, gdyż, jak miał powiedzieć: „1 września zapomniał, jak mówi się po niemiecku”.

Po zwolnieniu z oflagu udał się do Wielkiej Brytanii, gdzie uczestniczył w likwidacji Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie.

Nie powrócił do kraju. W 1948 r. wyjechał do Maroka, gdzie pracował przy kutrach, w magazynach i przy załadunku.

W 1955 r. wyjechał do Francji, gdzie był kierowcą wożącym żywność.

Zmarł w Domu Spokojnej Starości Polskiego Funduszu Humanitarnego w Lailly-en-Val. Jego prochy sprowadzono do kraju dopiero w 2018 r.

1. Fot: Zbiory NAC. Koncern Ilustrowany Kurier Codzienny – Archiwum Ilustracji.
   1932. XI Zjazd Związku Legionistów Polskich w Gdyni. Generał brygady Andrzej Galica (po prawej) w imieniu Związku Legionistów Polskich wręcza dowódcy floty komandorowi Józefowi Unrugowi nagrodę przechodnią za najlepsze wyniki w strzelaniu artyleryjskim.
2. Fot: Zbiory NAC. Koncern Ilustrowany Kurier Codzienny – Archiwum Ilustracji. Autorstwo: Roman Morawski, Gdynia.
   1926. Delegacja polska i francuska na dworcu kolejowym w drodze na inspekcję eskadry francuskich okrętów wojennych, przybyłej do Gdyni. Widoczni m.in. komandor Józef Unrug (pierwszy z prawej), ambasador Jules La Roche (czwarty z lewej), szef francuskiej misji wojskowej generał Charles Charpy (pierwszy z lewej).
3. Fot: Zbiory NAC. Koncern Ilustrowany Kurier Codzienny – Archiwum Ilustracji..
   1935. Obchody Święta Morza w Gdyni. Generalny Inspektor Sił Zbrojnych generał Edward Rydz-Śmigły podczas powitania. Widoczni także m.in.: kontradmirał Józef Unrug (z lewej w środku), komisarz generalny RP w Wolnym Mieście Gdańsku Kazimierz Papee (z prawej w białych spodniach), kontradmirał Jerzy Świrski (stoi bokiem na prawo za generałem Śmigłym-Rydzem).
4. Fot: Zbiory NAC. Koncern Ilustrowany Kurier Codzienny – Archiwum Ilustracji.
   1936. Wyjazd polskiej delegacji na pogrzeb brytyjskiego króla Jerzego V. Pożegnanie na Dworcu Głównym w Warszawie. Kontradmirał Józef Unrug (w oknie wagonu) rozmawia z oficerami Marynarki Wojennej.
5. Fot: Zbiory NAC. Koncern Ilustrowany Kurier Codzienny – Archiwum Ilustracji. Autorstwo: Witold Pikiel.
   1937. Obchody Święta Morza w Gdyni. Prezydent RP Ignacy Mościcki, kontradmirał Józef Unrug i kapitan Stefan Kryński na ORP „Mazur”.
6. Fot: Zbiory NAC. Koncern Ilustrowany Kurier Codzienny – Archiwum Ilustracji.
   1928. Dowódca polskiej floty wojennej, komandor Józef Unrug.