Lucjan Żeligowski

Odznaczenia

  • Krzyż Komandorski Orderu Wojskowego Virtuti Militari

  • Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari

  • Wielka Wstęga Orderu Odrodzenia Polski

  • Krzyż Niepodległości z Mieczami

  • Krzyż Walecznych (czterokrotnie)

  • Krzyż Zasługi Wojsk Litwy Środkowej

  • Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921

  • Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości

  • Odznaka Pamiątkowa Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych

  • Złoty Wawrzyn Akademicki Polskiej Akademii Literatury

  • Order Świętego Jerzego IV klasy (Imperium Rosyjskie)

  • Order Świętego Włodzimierza z Mieczami IV klasy (Imperium Rosyjskie)

  • Order Świętej Anny II klasy (Imperium Rosyjskie)

  • Order Świętej Anny III klasy (Imperium Rosyjskie)

  • Order Świętego Stanisława II klasy (Imperium Rosyjskie)

  • Komandor Legii Honorowej (Francja)

  • Krzyż Wojenny (Francja)

  • Médaille Interalliée”

  • Krzyż Wielki z Gwiazdą Orderu Korony (Rumunia)

  • Honorowy Obywatel miasta stołecznego Warszawy

Cytaty:

„Dziękuję Wam za trudy wytworzenia polskiej siły zbrojnej, jakie podjęliście w mozole i wysiłku. Wierzę, że oficerowie i żołnierze dywizji Pana Generała będą dalej nieśli wysoko sztandar polski, i po walkach, jakie im przypadną w udziale, staną w szeregach czekającej ich niecierpliwie armii polskiej, przysporzywszy nowych wawrzynów starej sławie oręża polskiego.”

Józef Piłsudski

Lucjan Żeligowski

ur. 17.10.1865 r. w Oszmianie – zm. 09.07.1947 r. w Londynie

Uczęszczał do szkoły gminnej w Żuprawach, a później do gimnazjum klasycznego w Wilnie. Następnie studiował w szkole junkrów I stopnia w Rydze. Brał udział w wojnie rosyjsko-japońskiej.

Od 1912 r. należał do Związku Walki Czynnej w Rosji. Po wybuchu I wojny światowej dowodził 261 pułkiem piechoty, a od 1915 r. należał do Polskiej Brygady Strzelców. Po rewolucji lutowej jednostka ta przekształciła się w 1 Korpus Polski. Jego dowódca, generał Józef Dowbor-Muśnicki, opowiedział się za poparciem rosyjskiego Rządu Tymczasowego, Żeligowski wolał natomiast zachować neutralność wobec rewolucji w Rosji. Z tego powodu na początku 1918 r. został wydalony z jednostki. Wyjechał wtedy do Kijowa, gdzie z polecenia generała Józefa Hallera został dowódcą Wojska Polskiego na Wschodzie i przystąpił do formowania oddziałów.

W czasie wojny polsko-bolszewickiej dowodził na froncie Litewsko-Białoruskim. Z polecenia Piłsudskiego, wraz ze swoją 1 Dywizją Litewsko-Białoruską w 1920 r. zajął Wilno i stworzył rzekomo niezależne państwo Litwy Środkowej. Wydarzenia te nazywa się buntem Żeligowskiego, ponieważ w okresie tym formalnie wypowiedział posłuszeństwo Naczelnemu Wodzowi, wkrótce jednak Litwę Środkową przyłączono do Polski.

W 1925 r. został mianowany Ministrem Spraw Wojskowych. Funkcję tę sprawował do 1926 r., w międzyczasie wspomagając Piłsudskiego w przeprowadzeniu przewrotu majowego. W 1926 r. został inspektorem armii, w 1927 r. przeszedł w stan spoczynku. W latach 1935 – 1939 był posłem na Sejm IV i V kadencji.

Przed II wojną światową prosił marszałka Rydza-Śmigłego o przywrócenie do służby, ale bezskutecznie. W czasie kampanii wrześniowej przez pewien czas towarzyszył generałowi Sosnkowskiemu, a po upadku Lwowa ewakuował się przez Rumunię do Francji. Po jej kapitulacji dotarł do Wielkiej Brytanii. Pełnił kilka funkcji w polityce emigracyjnej RP. Wywołał jednak skandal, kiedy poparł rządy komunistów w Polsce.

Po wojnie chciał wrócić do kraju, jednakże zmarł w 1947 r. w czasie przygotowań do powrotu.
Pochowano go na Cmentarzu Powązkowskim.

  1. Fot: Zbiory NAC. Koncern Ilustrowany Kurier Codzienny – Archiwum Ilustracji.
    1935. Uroczystości pogrzebowe marszałka Polski Józefa Piłsudskiego w Warszawie. Generałowie Wojska Polskiego w drodze na Pole Mokotowskie. Widoczni od lewej: Lucjan Żeligowski, Aleksander Osiński, Mieczysław Norwid-Neugebauer, Tadeusz Kutrzeba, Juliusz Rómmel (pierwszy z prawej), Felicjan Sławoj Składkowski.
  2. Fot: Zbiory NAC. Archiwum Fotograficzne Tadeusza Szumańskiego.
    1920 – 1921. Lucjan Żeligowski, generał podporucznik.
  3. Fot: Zbiory NAC. Instytut Józefa Piłsudskiego.
    1927. Pożegnanie przechodzącego w stan spoczynku gen. Lucjana Żeligowskiego Fotografia grupowa uczestników pożegnalnego śniadania zorganizowanego przez marszałka Józefa Piłsudskiego. W pierwszy rzędzie siedzą od lewej: Paweł Romocki, Gabriel Czechowicz, generał Lucjan Żeligowski, marszałek Józef Piłsudski, Kazimierz Bartel, Karol Niezabitowski. W drugim rzędzie stoją m.in.: Bogusław Miedziński (pierwszy z lewej), generał Jakub Krzemieński (trzeci z lewej), generał Daniel Konarzewski (czwarty z lewej), generał Edward Śmigły-Rydz (piąty z lewej), generał Jan Romer (szósty z lewej), Eugeniusz Kwiatkowski (pierwszy z prawej). W trzecim rzędzie widoczni m.in.: generał Kazimierz Sosnkowski (pierwszy z lewej), generał Jan Wróblewski (drugi z lewej), generał Juliusz Rómmel (trzeci z lewej), generał Tadeusz Piskor (czwarty z lewej). W ostatnim rzędzie widoczni m.in.: generał Ferdynand Zarzycki (pierwszy z lewej), generał Gustaw Orlicz-Dreszer (czwarty z lewej). Aleksander Prystor (piąty z lewej), generał Mieczysław Norwid-Neugebauer (za Niezabytowskim), generał Tadeusz Kutrzeba (na prawo za Śmigłym-Rydzem), generał Leon Berbecki (na prawo od Kutrzeby).
  4. Fot: Zbiory NAC. Koncern Ilustrowany Kurier Codzienny – Archiwum Ilustracji.
    1919 – 1923. Generał dywizji Lucjan Żeligowski.
  5. Fot: Zbiory NAC. Koncern Ilustrowany Kurier Codzienny – Archiwum Ilustracji.
    1925. Otwarcie Szkoły Gazowej w Warszawie. Uczestnicy uroczystości przed budynkiem. W pierwszym rzędzie od prawej: generał Stefan Suszyński, generał Kazimierz Pławski, generał Józef Haller, generał Lucjan Żeligowski, podpułkownik Walery Jasiński.
Roman<br>Abraham
Roman<br>Abraham
Władysław<br>Anders
Władysław<br>Anders
Mikołaj<br>Bołtuć
Mikołaj<br>Bołtuć
Mieczysław<br>Boruta-Spiechowicz
Mieczysław<br>Boruta-Spiechowicz
Franciszek<br>Dindorf-Ankowicz
Franciszek<br>Dindorf-Ankowicz
Józef<br>Dowbor-Muśnicki
Józef<br>Dowbor-Muśnicki
Józef<br>Haller
Józef<br>Haller
Stanisław<br>Haller
Stanisław<br>Haller
Eugeniusz<br>de Henning-Michaelis
Eugeniusz<br>de Henning-Michaelis
Edmund<br>Kessler
Edmund<br>Kessler
Franciszek<br>Kleeberg
Franciszek<br>Kleeberg
Ludwik<br>Kmicic-Skrzyński
Ludwik<br>Kmicic-Skrzyński
Tadeusz<br>Kutrzeba
Tadeusz<br>Kutrzeba
Mieczysław<br>Linde
Mieczysław<br>Linde
Aleksander<br>Litwinowicz
Aleksander<br>Litwinowicz
Józef<br>Olszyna-Wilczyński
Józef<br>Olszyna-Wilczyński
Gustaw<br>Orlicz-Dreszer
Gustaw<br>Orlicz-Dreszer
Ryszard<br>Paszko
Ryszard<br>Paszko
Józef<br>Piłsudski
Józef<br>Piłsudski
Tadeusz<br>Rozwadowski
Tadeusz<br>Rozwadowski
Stanisław<br>Rouppert
Stanisław<br>Rouppert
Juliusz<br>Rómmel
Juliusz<br>Rómmel
Władysław<br>Sikorski
Władysław<br>Sikorski
Leonard<br>Skierski
Leonard<br>Skierski
Felicjan<br>Sławoj Składkowski
Felicjan<br>Sławoj Składkowski
Wiktor<br>Thommée
Wiktor<br>Thommée
Michał<br>Tadeusz Tokarzewski-Karaszewicz
Michał<br>Tadeusz Tokarzewski-Karaszewicz
Józef<br>Unrug
Józef<br>Unrug
Bolesław<br>Wieniawa-Długoszowski
Bolesław<br>Wieniawa-Długoszowski
Włodzimierz<br>Zagórski
Włodzimierz<br>Zagórski
Lucjan<br>Żeligowski
Lucjan<br>Żeligowski