Lucjan Żeligowski
Odznaczenia
-
Krzyż Komandorski Orderu Wojskowego Virtuti Militari
-
Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari
-
Wielka Wstęga Orderu Odrodzenia Polski
-
Krzyż Niepodległości z Mieczami
-
Krzyż Walecznych (czterokrotnie)
-
Krzyż Zasługi Wojsk Litwy Środkowej
-
Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
-
Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
-
Odznaka Pamiątkowa Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych
-
Złoty Wawrzyn Akademicki Polskiej Akademii Literatury
-
Order Świętego Jerzego IV klasy (Imperium Rosyjskie)
-
Order Świętego Włodzimierza z Mieczami IV klasy (Imperium Rosyjskie)
-
Order Świętej Anny II klasy (Imperium Rosyjskie)
-
Order Świętej Anny III klasy (Imperium Rosyjskie)
-
Order Świętego Stanisława II klasy (Imperium Rosyjskie)
-
Komandor Legii Honorowej (Francja)
-
Krzyż Wojenny (Francja)
-
Médaille Interalliée”
-
Krzyż Wielki z Gwiazdą Orderu Korony (Rumunia)
-
Honorowy Obywatel miasta stołecznego Warszawy
Cytaty:
„Dziękuję Wam za trudy wytworzenia polskiej siły zbrojnej, jakie podjęliście w mozole i wysiłku. Wierzę, że oficerowie i żołnierze dywizji Pana Generała będą dalej nieśli wysoko sztandar polski, i po walkach, jakie im przypadną w udziale, staną w szeregach czekającej ich niecierpliwie armii polskiej, przysporzywszy nowych wawrzynów starej sławie oręża polskiego.”
Józef Piłsudski
Lucjan Żeligowski
ur. 17.10.1865 r. w Oszmianie – zm. 09.07.1947 r. w Londynie
Uczęszczał do szkoły gminnej w Żuprawach, a później do gimnazjum klasycznego w Wilnie. Następnie studiował w szkole junkrów I stopnia w Rydze. Brał udział w wojnie rosyjsko-japońskiej.
Od 1912 r. należał do Związku Walki Czynnej w Rosji. Po wybuchu I wojny światowej dowodził 261 pułkiem piechoty, a od 1915 r. należał do Polskiej Brygady Strzelców. Po rewolucji lutowej jednostka ta przekształciła się w 1 Korpus Polski. Jego dowódca, generał Józef Dowbor-Muśnicki, opowiedział się za poparciem rosyjskiego Rządu Tymczasowego, Żeligowski wolał natomiast zachować neutralność wobec rewolucji w Rosji. Z tego powodu na początku 1918 r. został wydalony z jednostki. Wyjechał wtedy do Kijowa, gdzie z polecenia generała Józefa Hallera został dowódcą Wojska Polskiego na Wschodzie i przystąpił do formowania oddziałów.
W czasie wojny polsko-bolszewickiej dowodził na froncie Litewsko-Białoruskim. Z polecenia Piłsudskiego, wraz ze swoją 1 Dywizją Litewsko-Białoruską w 1920 r. zajął Wilno i stworzył rzekomo niezależne państwo Litwy Środkowej. Wydarzenia te nazywa się buntem Żeligowskiego, ponieważ w okresie tym formalnie wypowiedział posłuszeństwo Naczelnemu Wodzowi, wkrótce jednak Litwę Środkową przyłączono do Polski.
W 1925 r. został mianowany Ministrem Spraw Wojskowych. Funkcję tę sprawował do 1926 r., w międzyczasie wspomagając Piłsudskiego w przeprowadzeniu przewrotu majowego. W 1926 r. został inspektorem armii, w 1927 r. przeszedł w stan spoczynku. W latach 1935 – 1939 był posłem na Sejm IV i V kadencji.
Przed II wojną światową prosił marszałka Rydza-Śmigłego o przywrócenie do służby, ale bezskutecznie. W czasie kampanii wrześniowej przez pewien czas towarzyszył generałowi Sosnkowskiemu, a po upadku Lwowa ewakuował się przez Rumunię do Francji. Po jej kapitulacji dotarł do Wielkiej Brytanii. Pełnił kilka funkcji w polityce emigracyjnej RP. Wywołał jednak skandal, kiedy poparł rządy komunistów w Polsce.
Po wojnie chciał wrócić do kraju, jednakże zmarł w 1947 r. w czasie przygotowań do powrotu.
Pochowano go na Cmentarzu Powązkowskim.
- Fot: Zbiory NAC. Koncern Ilustrowany Kurier Codzienny – Archiwum Ilustracji.
1935. Uroczystości pogrzebowe marszałka Polski Józefa Piłsudskiego w Warszawie. Generałowie Wojska Polskiego w drodze na Pole Mokotowskie. Widoczni od lewej: Lucjan Żeligowski, Aleksander Osiński, Mieczysław Norwid-Neugebauer, Tadeusz Kutrzeba, Juliusz Rómmel (pierwszy z prawej), Felicjan Sławoj Składkowski. - Fot: Zbiory NAC. Archiwum Fotograficzne Tadeusza Szumańskiego.
1920 – 1921. Lucjan Żeligowski, generał podporucznik. - Fot: Zbiory NAC. Instytut Józefa Piłsudskiego.
1927. Pożegnanie przechodzącego w stan spoczynku gen. Lucjana Żeligowskiego Fotografia grupowa uczestników pożegnalnego śniadania zorganizowanego przez marszałka Józefa Piłsudskiego. W pierwszy rzędzie siedzą od lewej: Paweł Romocki, Gabriel Czechowicz, generał Lucjan Żeligowski, marszałek Józef Piłsudski, Kazimierz Bartel, Karol Niezabitowski. W drugim rzędzie stoją m.in.: Bogusław Miedziński (pierwszy z lewej), generał Jakub Krzemieński (trzeci z lewej), generał Daniel Konarzewski (czwarty z lewej), generał Edward Śmigły-Rydz (piąty z lewej), generał Jan Romer (szósty z lewej), Eugeniusz Kwiatkowski (pierwszy z prawej). W trzecim rzędzie widoczni m.in.: generał Kazimierz Sosnkowski (pierwszy z lewej), generał Jan Wróblewski (drugi z lewej), generał Juliusz Rómmel (trzeci z lewej), generał Tadeusz Piskor (czwarty z lewej). W ostatnim rzędzie widoczni m.in.: generał Ferdynand Zarzycki (pierwszy z lewej), generał Gustaw Orlicz-Dreszer (czwarty z lewej). Aleksander Prystor (piąty z lewej), generał Mieczysław Norwid-Neugebauer (za Niezabytowskim), generał Tadeusz Kutrzeba (na prawo za Śmigłym-Rydzem), generał Leon Berbecki (na prawo od Kutrzeby). - Fot: Zbiory NAC. Koncern Ilustrowany Kurier Codzienny – Archiwum Ilustracji.
1919 – 1923. Generał dywizji Lucjan Żeligowski. - Fot: Zbiory NAC. Koncern Ilustrowany Kurier Codzienny – Archiwum Ilustracji.
1925. Otwarcie Szkoły Gazowej w Warszawie. Uczestnicy uroczystości przed budynkiem. W pierwszym rzędzie od prawej: generał Stefan Suszyński, generał Kazimierz Pławski, generał Józef Haller, generał Lucjan Żeligowski, podpułkownik Walery Jasiński.